آشنایی با جاذبه‌های گردشگری شهر قزوین

قزوین یکی از زیباترین شهرهای ایرانه که کمتر در موردش صحبت شده. جاذبه‌های گردشگری قزوین اون‌قدر چشم‌نوازه که این شهر رو به یک گزینه عالی برای سفر تبدیل می‌کنه. توی این مطلب می‌خوایم شما رو با قزوین و جاذبه‌های گردشگری اون بیشتر آشنا کنیم. شاید انتخاب بعدی‌تون برای پسوکی، این شهر زیبا باشه.

درباره شهر قزوین

قبل از آشنایی با جاذبه‌های گردشگری قزوین، بهتره کمی با مشخصات این شهر آشنا بشیم. شهر قزوین، پایتخت استانی با همین نامه که در مرکز ایران و غرب استان تهران قرار گرفته. اگه ساکن تهران هستید، قزوین فاصله زمانی زیادی باهاتون نداره؛ واسه همین می‌تونید برای سفر یک روزه عالی روی این شهر حساب کنید.

برخلاف باور عموم مردم که فکر می‌کنن زبان ترکی، زبون غالب مرد قزوینه، فارسی، زبان اصلی مردم این شهره و با لهجه قزوینی صحبت می‌کنن. بیشتر جمعیت قزوینی‌ها رو فارس‌ها تشکیل می‌دن؛ ولی تعداد زیادی هم «الموتی» و «تاتی» هستن. فارسی، تاتی، لری، ترکی، گیلکی و مراغی از جمله زبان‌هاییه که مردم قزوین صحبت می‌کنن.

قدمت این شهر به زمان ساسانی برمی‌گرده که در اون دوران اسمش «کشوین» بود؛ به معنی سرزمینی که نباید از اون غافل شد. از اسم‌های دیگه این شهر می‌تونیم به «راژیا»، «آرساس» و «اردپا» اشاره کنیم. در زمان صفویه، پایتخت ایران از تبریز به قزوین منتقل شد و این شهر تا ۵۷ سال، پایتخت ایران بود. اولین خیابون ایران هم به نام «خیابان سپه» در قزوین ساخته شد.

جاذبه‌های تاریخی قزوین

۲۱ درصد آثار تاریخی ثبت شده ایران، آثار تاریخی قزوینه؛ بنابراین می‌شه گفت قزوین برای کسایی که به آثار تاریخی علاقه دارن، مقصد مناسبیه. جاذبه‌های گردشگری یک شهر مجموعه‌ای از آثار و بناهای تاریخی، طبیعت، آداب و ‌رسوم و خوراکی‌های اونه. البته قبلا گفتیم، قزوین به آثار تاریخی زیادش معروفه. با ما همراه باشید تا با جاذبه‌های گردشگری قزوین آشنا بشیم.

حمام قجر قزوین

حمام قجر اولین جاذبه گردشگری قزوین به حساب میاد که قراره باهاش آشنا بشید. این بنا در بلوار نادری، خیابان عبید زاکانی قرار داره. حمام قجر در زمان صفویه، به دستور شاه عباس و به دست یکی از اقوام قاجار به نام امیر گونه خان قاجار ساخته شد. حمام قجر قزوین ۱۰۴۵ متر مربع وسعتشه و یکی از بزرگ‌ترین حموم‌های ایرانه.

بیشتر از سه قرنه که حمام قجر ساخته شده؛ با این حال این بنای زیبا هنوز سالم و سرپاست. حمام قجر که از معروف‌ترین جاذبه‌های گزدشگری قزوینه، از سه بخش «سربینه»، «میان‌در» و «گرم‌خانه» تشکیل شده و هر کدام از این بخش‌ها معماری و کاربرد مخصوصی دارن. شاه‌نشین‌های جذاب، حوض زیبا، کاشی‌کاری فضای داخلی و مرمرهای کف حمام، واقعا خیره‌کننده‌ان.

از این حمام مدت‌ها استفاده می‌شد تا زمانی که برای مدت طولانی بی‌استفاده موند و فراموش شد. بعد از مدتی، سازمان میراث و فرهنگ گردشگری قزوین این بنا رو مرمت کرد و به موزه مردم‌شناسی تبدیل شد تا مرم بتونن از این فضا استفاده کنن. علاوه بر حمام زیبای قجر، اگه دوست دارید با اقوام شهر قزوین، آداب و ‌رسوم و شغل‌هایی که دارن آشنا بشید، به موزه مردم‌شناسی قزوین سر بزنید.

سرای سعدالسلطنه

سرای سعدالسلطنه یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری قزوینه که باید بهش سر بزنید. این سرا در واقع یکی از سراهای بازار بزرگ قزوین واقع در خیابان امام خمینی به حساب میاد. پس اگه عاشق گشت‌و‌گذار در بازار بزرگ شهرها هستید، سرای سعدالسلطنه رو در صدر لیست‌تون قرار بدید.

سرای سعدالسلطنه در دوره قاجار و در زمان ناصرالدین شاه، به دستور محمد باقر خان سعدالسلطنه، فرماندار وقت قزوین، ساخته شد. سعدالسلطنه کاروان‌سرای بزرگیه که با ۴۰۰ حجره در دل شهر قرار گرفته. زمانی که قرار بود این سرا ساخته شه، معمولا کاروان‌سراها رو خارج شهر می‌ساختن؛ اما محمد باقر خان، کاروان‌سرای سعدالسلطنه رو برای روابط بهتر تاجران ایرانی با بازرگانان خارجی ساخت. با این کار، بازرگانان خارجی در شهر و نزدیک ساکنین شهر اقامت داشتن.

مساحت سعدالسلطنه ۲۶ هزار متر مربعه؛ پس بنایی به این بزرگی باید ورودی‌های زیادی داشته باشه. حیاط‌ها، حمام‌ها، چهار سوق، تیمچه و مسجد فقط بخشی از این بنای باشکوه به حساب میان. به جز گشت‌وگذار و غرق شدن در معماری زیبای سرای سعدالسلطنه، می‌تونید به غرفه‌های فروش صنایع دستی، کافه‌ها و رستوران‌های اونجا هم سر بزنید.

آرامگاه حمدالله مستوفی

حمدالله مستوفی، شاعر، مورخ و جغرافی‌دان قزوینی بوده که در دوران ایلخانان برای دستگاه شاه خدمت می‌کرده. «ظفرنامه»، «نزهت‌القلوب» و «تاریخ گزیده» از آثار برجسته حمدالله مستوفی هستن. با رفتن به آرامگاه حمدالله مستوفی که در خیابانی با همین نام قرار داره، می‌تونید با دوران ایلخانان و معماری زیبای اون دوران آشنا شید. برای همین این آرامگاه به یکی دیگه از جاذبه‌های گردشگری قزوین تبدیل شده.

اگه به این آرامگاه رفتید، می‌تونید گنبد مخروطی فیروزه‌ای زیبایی که دورش با کاشی‌کاری‌های زیبا تزیین شده رو ببینید. نمای این بنا آجریه و به صورت مربع طراحیش کردن. جالبه بدونید سطح این آرامگاه زیبا در قزوین از سطح خیابان پایین‌تره. این اختلاف ارتفاع به مرور زمان و با تغییرات شهری به وجود آمده.

کاخ چهل ستون

آثار تاریخی قزوین بسیار زیاده. کاخ چهل ستون هم در دسته معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری قزوین قرار می‌گیره که در سبزه میدون قزوین واقع شده. این کاخ در دوران صفویه و به دستور شاه طهماسب ساخته شد. شاه طهماسب بعد از این‌که پایتخت ایران رو از تبریز به قزوین تغییر داد، دستور داد تا یک باغ بزرگ به شکل مربع در این شهر بسازن. از این باغ بزرگ، کاخ چهل ستون یا عمارت کلاه فرنگی و سر در عالی‌قاپو که اون هم یکی دیگه از جاذبه‌های گردشگری قزوینه، تنها بناهای باقی مانده‌اند.

کاخ چهل ستون دو طبقه داره. بناش هشت ضلعیه و ایوون‌هاش رو به باغه. طبقه پایین کاخ چهل ستون قزوین یک حوض زیبا از جنس مرمر داره. در این کاخ شیشه‌های رنگی که یکی از نشونه‌های معماری ایرانیه، به نشونه چهار فصل به کار رفته و ستون‌هاش از آجر و چوب ساخته شده. اگه به هنرهای تجسمی مثل نقاشی و خوش‌نویسی علاقه دارید، درکاخ چهل ستون یا عمارت کلاه فرنگی آثاری از هنرمندان برجسته خوش‌نویسی از جمله میرعماد قزوینی، میرعلی هروی، وصال شیرازی و زین‌العابدین قزوینی برای عموم به نمایش گذاشته شده است.

دروازه درب کوشک

در گذشته برای این که قزوین از حمله دشمنان در امان بمونه، دروازه‌های بزرگی می‌ساختن. ۷ دروازه اطراف شهر وجود داشت که بعد از مدتی و در دوران قاجار، تعدادش به ۹ دروازه رسید. از اون دروازه‌ها تنها دو دروازه درب کوشک و تهران باقی مونده. دروازه درب کوشک به سمت الموت، کوشک‌ها و شکارگاه‌های قزوین باز می‌شد. درب کوشک معماری بسیار زیبایی داره تا مسافران قبل از رد شدن از اونجا لذت ببرن. البته نمای زیبا فقط در سمت خارج شهر ساخته شده و سمت دیگر کاملا آجری و سادس. کاشی‌کاری زیبا، رسمی‌بندی و طاق‌نماها زیبایی این دروازه رو بیشتر کردن. طاق‌نماها طوری ساخته شده که انگار درب کوشک آماده بغل کردن مسافرانه.

آب‌انبار سردار بزرگ

قزوین، شهر آب‌انبارهاست. بیشتر از ۱۳۰ آب‌انبار زیبا با معماری بی‌نظیر برای ذخیره آب در این شهرِ کم آب ساخته شده. معروف‌ترین آب‌انبار قزوین که یکی دیگه از جاذبه‌های گردشگری قزوین محسوب می‌شه، آب انبار سردار بزرگه که در زمان فتحعلی شاه ساخته شد. سردار بزرگ، بزرگ‌ترین آب‌انبار تک‌گنبدی جهانه و در راه ری-قزوین ساخته شد. ارتفاع بلندترین نقطه این بنا تا کف اون ۲۸ متره که بعد از ورود به آب‌انبار و پایین رفتن از پله‌ها متوجه این ارتفاع می‌شید. سکوهای سنگی برای نشستن در دو طرف آب‌انبار هستن که اگه خسته شدید روی اون‌ها بشینید. باید تعداد زیادی پله به ارتفاع ۲۵ سانتی‌متر رو به سمت پایین برید تا به کف برسید. تزیینات آجری، کاشی‌کاری و عظمت این بنا قطعا براتون جذاب خواهد بود.

بازار قزوین

بازار بزرگ هر شهر یکی از جاهاییه که می‌تونه برای گردشگرها جالب باشه. بازار قزوین قدمت زیادی داره و زمان ساخت اون به دوران صفویه برمی‌گرده. این بازار معماری بسیار جذابی داره. سقف گنبدی، زمین سنگ فرش شده، تزیینات آجری و کاشی‌کاری‌ها از جذابیت‌های فضای سنتی بازار قزوینه. به‌جز دیدن معماری زیبای بازار، می‌تونید از حجره‌ها خرید کنید و سوغاتی بگیرید. رستوران‌ها و کافه‌های خوبی هم در طول مسیر می‌بینید. پیشنهاد می‌کنیم لذت نشستن در این مکان جادویی رو از خودتون دریغ نکنید.

بازار قزوین حدود ۱۴ هکتار وسعت داره و تعداد زیادی سرا، تیمچه، حجره و حمام در خودش جا داده. بازار قزوین در خیابون امام خمینی واقع شده و ۴ در ورودی داره که هر کدوم از اون‌ها به یک تیمچه راه دارن. مسجدالنبی، تیمچه حاج مهدی، تیمچه حاج کاظم، سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر و سرای نگارالسلطنه تنها بخشی از این بازار بزرگ هستن. مسجد جامع قزوین هم ابتدا جزو بازار بوده؛ ولی بعد از یک جابه‌جایی از بافت بازار جدا شده.

عمارت باغ سپهدار و موزه کشاورزی

در خیابان فلسطین قزوین یک باغ زیبا می‌بینید که عمارتی زیباتر، اونجا خودنمایی می‌کنه. این عمارت، یک خونه تاریخی مربوط به زمان قاجاره. محمدولی خان سپه‌سالار تنکابنی که به سپهدار اعظم معروف بود، این خونه رو با الهام از کاخ چهل‌ستون یا همون کلاه فرنگی و مهمان‌خانه بزرگ قزوین برای خودش ساخت. عمارت سپهدار که یکی دیگه از جاذبه‌های گردشگری قزوینه، به شکل کوشک ساخته شده؛ کوشکی که دور تا دور اون رو یک ایوان در برگرفته. باغ سپهدار دو طبقه‌ست و هر طبقه چند اتاق و سالن بزرگ داره.

عمارت و باغ سپهدار، در زمان جنگ جهانی اول، مقری برای نظامیان انگلیس و روس بود. مدت‌ها بعد، دولت این ملک رو به دلیل بدهی مالیاتی تصرف کرد. این عمارت برای مدتی از یادها رفت و به یک ملک آسیب‌دیده تبدیل شد. بعد از اون، سال ۱۳۳۵ بازسازی و به موزه کشاورزی تبدیل شد. ابزارهای قدیمی کشاورزی و دامداری مثل گاوآهن، ارّه، تراکتور و انواع داس رو می‌تونید در موزه کشاورزی ببینید.

حمام بلور (موزه سنگ)

حمام بلور یکی از حمام‌های قدیمی شهر قزوینه که تا سال ۱۳۷۰ ازش استفاده می‌کردن. زمان دقیق ساخت این حمام مشخص نیست؛ ولی با توجه به مدل نقاشی‌ها و کاشی‌ها، حدس می‌زنن که در دوران صفویه ساخته شده. بعدها، در زمان قاجار، بازسازی و نقاشی‌هاش تکمیل شده. حمام بلور به دلیل قدمت تاریخی و معماری اصولی، یکی دیگه از جاذبه‌های گردشگری قزوینه که در محله آخوند واقع شده.

قبل از ورود به حمام متوجه گنبدهای کوچکی می‌شید که ارتفاع مختلفی دارن. این گنبدها به نوعی عایق حرارتی در فصل گرما و سرما هستن. زیربنای این حمام ۱۲۰۰ متر مربع هست که با پایین رفتن چندین پله می‌تونید وارد اون بشید. خزانه آب گرم، اعیانی، چال حوض، نظافت‌خانه، گرم‌خانه و سرویس بهداشتی از بخش‌های این حمومه. پایین‌ترین بخش حمام، گرم‌خانه یا گربه‌رو هست که از همه جا گرم‌تره. این سیستم گرمایشی نشون‌دهنده علم و دانش و هنر مردم اون دوره‌ست. سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری قزوین، حمام بلور رو به موزه سنگ تبدیل کرده.

عمارت شهرداری (موزه بلدیه)

در زمان قاجار، یک شرکت روسی برای احداث جاده‌ای که از قزوین رد می‌شد، مشغول به کار بود. این شرکت روسی، عمارت شهرداری رو برای برگزاری مراسم‌ها و اقامت روس‌ها ساخت. سال‌ها بعد، اولین شهرداری ایران در این عمارت به طور رسمی، کارش رو شروع کرد. عمارت شهرداری که علاوه بر سابقه تاریخی، معماری بی‌نظیری هم داره، در حال حاضر و پس از بازسازی تبدیل به موزه شده.

در موزه بلدیه یا همون عمارت شهرداری که در خیابان شهرداری قرار گرفته می‌تونید با سبک نامه‌نگاری‌های اداری قدیمی آشنا بشید. همینطور می‌تونید سندهای تاریخی بناهای قدیمی، نامه‌ها و مکاتبات مردم با شهردارهای قدیمی، زین اسب، دستگاه تایپ و رادیوگرام اولین شهردار قزوین به نام صدرالعلما رو اونجا ببینید.

باغستان سنتی قزوین

باغستان سنتی قزوین مجموعه بزرگی از باغ‌هاست که در نیمه جنوبی قزوین قرار داره و وسعتش به ۲۵۰۰ هکتار می‌رسه. قدمت باغستان به دوره ساسانی می‌رسه و تا حدود ۱۰۰ سال پیش ۶ برابر شهر قزوین بوده. برای آبیاری این باغستان از یک روش سنتی آبیاری به اسم غرق‌آبی استفاده می‌کنن؛ برای همین اسم این باغستان رو، باغستان سنتی گذاشتن.

باغستان سنتی قزوین درخت‌های متنوعی مثل بادوم، انگور و گردو داره که باعث زیبایی باغستان شدن. درخت‌ها و بوته‌های این منطقه، معمولا در برابر خشک‌سالی و شرایط نامساعد آب‌و‌هوایی مقاوم هستن. علاوه بر زیبایی، این باغستان در برابر سیل، آلاینده‌ها و ریزگردها از شهر محافظت می‌کنه تا آلودگی کمتر واردش بشه. باغستان سنتی قزوین به نوعی ریه تنفسی شهر محسوب می‌شه.

جاذبه‌های مذهبی قزوین

مسجد جامع قزوین

یکی دیگه از جاذبه‌های گردشگری قزوین، مسجد جامع شهره. مسجد جامع قزوین، در زمان خلفای عباسی و به دستور هارون‌الرشید ساخته شد. این مسجد یکی از بزرگ‌ترین مسجدهای ایرانه که بعد از ورود دین اسلام به ایران ساخته شده؛ برای همین بهش مسجد عتیق هم می‌گن. این بنا در خیابون سپه، در یک حیاط چهارگوش قرار گرفته و در هر طرف اون حیاط، یک ایوان وجود داره. معماری این مسجد، زیبا و خیره‌کنندست. روی گنبد فیروزه‌ای مسجد جامع ۵ کتیبه گچ‌بری به خط ثلث و کوفی نصب شده که نام سازنده، سوره بقره و نحوه تقسیم آب قنات مسجد روی اون‌ها نوشته شده.

مسجدالنبی قزوین

زمان ساخت مسجدالنبی قزوین به دوران صفویه برمی‌گرده. این مسجد در خیابون امام خمینی واقع شده و هر جمعه اونجا نماز جمعه برگزار می‌شه. در مسجدها معمولا از رنگ فیروزه‌ای و کاشی‌کاری زیاد استفاده می‌شه. مسجدالنبی هم از این قاعده مستثنی نیست. کاشی خشتی، کاشی‌کاری هفت رنگ و معقلی همه جای این مسجد به چشم می‌خوره. مسجدالنبی یک شبستان بزرگ و زیبا داره که در حال حاضر کتاب‌های نفیس اون‌جا نگهداری می‌شه. برای سردرهای مسجد از رنگ‌های آبی، زرد و سبز استفاده شده و گوشه و کنار اون یک سری کتیبه‌ زیبا با خط نستعلیق و ثلث وجود داره.

حسینیه امینی‌ها

حسینیه امینی‌ها یکی دیگه از جاذبه‌های معروف قزوینه. جالبه بدونید این حسینیه، اول یک خانه مسکونی بوده که حاج محمدرضا امینی، یکی از ثروتمندان قزوین، اون رو در سال ۱۲۷۵ هجری قمری در خیابان مولوی فعلی ساخت. خانه امینی‌ها در سال ۱۲۷۵ هجری قمری برای حسینیه وقف شد. وقتی از در چوبی وارد حیاط خونه بشید، حوض زیبایی خواهید دید. از حوض که رد بشید به در ساختمون می‌رسید. برای ورود به تالار اصلی حسینیه امینی‌ها، یک مانع چوبی سر راه گذاشتن تا با نگاه کردن به اون، ناخواسته ادای احترامی به اعضای خانه کرده باشید. این تالار باشکوه با چلچراغی زیبا، فرش‌های قدیمی و عتیقه و شیشه‌های مشبک رنگی به زیبایی تزیین شده. به شربت‌خانه هم سری بزنید تا وسایل و معماری اونجا رو هم از نزدیک ببینید.

کلیسای کانتور

در زمان جنگ جهانی دوم، روس‌ها که مدت زیادی ایران بودند، کلیسای کانتور رو برای ارتودوکس‌ها ساختن؛ برای همین روی در ورودی اون‌جا، صلیب‌هایی می‌بینید که خط کج زیرشونه. این صلیب‌ها یک نشونه برای ارتودوکس‌هاست. کلیسای کانتور در خیابان دارایی واقع شده و یکی دیگه از جاذبه‌های گردشگری قزوین به حساب میاد. این کلیسا، کلیسای کوچکیه و فضای کمی داره. کانتور یک بنای چندضلعی با آجرهای قرمزه .برج و ناقوس بلند، گچ‌بری‌های زیبا، گنبد فلزی و درخت اقاقیا از جمله جذابیت‌های این مکانه که شما رو برای مدتی اونجا موندگار می‌کنه. در حیاط کلیسای کانتور دو مقبره وجود داره؛ یکی برای یک خلبان روس، یکی دیگه هم برای یک مهندس روس.

کلیسای رفیع

کلیسای رفیع یا کلیسای ارامنه قزوین، در خیابان طالقانی و در مدرسه‌ رفیع قرار گرفته. این کلیسا در دوره پهلوی اول و در سال ۱۲۸۷ هجری خورشیده ساخته شد که این زمان روی لوح سنگی سر در مدرسه نوشته شده. اگه دوست دارید یک کلیسای قدیمی رو ببینید و با معماری و قسمت‌های مختلف اون آشنا بشید، حتما سری به کلیسای رفیع بزنید. کلیسای رفیع ورودی نیم‌دایره‌ای و نمای آجری داره. ارامنه شهر قزوین مراسم‌های مذهبی و جشن‌هاشون رو در کلیسای رفیع برگزار می‌کنن.

امام‌زاده شاه‌زاده حسین

امام‌زاده حسین، فرزند امام رضا بوده که آرامگاهش در شهر قزوین و در خیابون سلامگاه واقع شده. این امام‌زاده علاوه بر فضای معنوی و مذهبی، معماری زیبا و آینه‌کاری و کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر داره که متعلق به دوره‌های متفاوتیه. برای همین به جاذبه گردشگری شهر قزوین تبدیل شده.

این بنا در زمان حمله مغول‌ها به شدت آسیب می‌بینه. بعد از اون زمان، دو بار، در زمان صفویه و در زمان قاجار بازسازی می‌شه. کاشی‌کاری گنبد و آینه‌کاری ایوان و فضای داخلی مربوط به دوران قاجاره. در چوبی منبت‌کاری شده ورودی امام‌زاده در سال ۹۶۷ هجری قمری ساخته شده. کتیبه‌های خوش‌نویسی شده به خط نستعلیق و نسخ در بخش‌های مختلف امام‌زاده هم از جذابیت‌های دیگه این اثر تاریخیه.

حرف آخر

در این مطلب سعی کردیم معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری قزوین رو معرفی کنیم تا برای سفر به این شهر تاریخی زیبا برنامه‌ریزی درستی داشته باشید. نان نازک، نان چایی، اگردک و نان چرخی، تعدادی از خوراکی‌های جذاب قزوین هستن که باید موقع سفرتون اونا رو امتحان کنید. البته از غذاهای محلی مثل قیمه نثار، دیماج و آش دوغ قزوین هم نباید غافل شد.

لینک کوتاه مطلب